Wikipedia: ' Het begrip performance wordt in het theater en de beeldende kunst gebruikt als verzamelnaam voor
muzikale, beeldende of uitgesproken fysieke optredens, waarbij taal een ondergeschikte rol speelt en die
vaak kort van duur zijn.'

Van Dale: ' Publiek optreden, gepaard gaand met veel show'

Kunst&Cultuur: ' Het lichaam van een kunstenaar wat zich als beeldend materiaal voordoet'

PERFORMANCE

Definities van performance art

De term "performance art" is begonnen in de jaren 1960 in de Verenigde Staten. Het werd oorspronkelijk gebruikt voor een ​​live-artistiek evenement voor dichters, muzikanten, filmmakers, etc. Tegen 1970, was performance een wereldwijd begrip. 'Performance Art' betekende dat het live was, en het was de kunst, geen theater.

Performance art was ook kunst die niet konden worden gekocht, verkocht of verhandeld worden als een commodity. Performance kunstenaars zagen (en zien) de beweging als een middel om hun kunst direct op een openbaar forum te presenteren, zij waren dus niet afhankelijk van galerijen en tax accountants en andere aspecten van het kapitalisme. Het is een soort van sociale commentaar op de puurheid van de kunst.

Het lichaam van de kunstenaar wordt tot beeldend materiaal geroepen, daarom kun je performance uit de jaren '70 ook wel body-art of een happening noemen.

Lichaamskunst. Het menselijk lichaam speelt een centrale rol bij body-art. Body-art is een stroming die voortkwam uit de conceptuele kunst en de performance. Vaak hebben deze zogenoemde bodyart-performances iets weg van godsdienstige oefeningen of openbare terechtstellingen, waarin de performer de veroordeelde is.

Body-art

Happening

Een spectaculaire openbare, spontaan lijkende, maar vooraf bedachte gebeurtenis, bedoeld om de openbare orde op een ludieke manier te verstoren, zodoende te choqueren. Een flashmob is hier een goed voorbeeld van. 

EOp de afbeelding hierboven is een voorbeeld van een happening te zien. Het is een beeld van de flash mob in Antwerpen, dat gaat over de sound of music. Naast de afbeelding is een URL waarbij je naar een filmpje van deze happening geleid wordt.

Performance kunstenaars

Bibliografie:

Joseph Beuys is van oorsprong een tekenaar en beeldhouwer. Hij is geboren op 12 mei in 1921 te Krefeld, en gestorven op 23 januari 1986 in Düsseldorf.
Joseph Beuys was een belangrijke Duitse kunstenaar. Hij stond bekend als een van de meest invloedrijke Duitse kunstenaar voor de tweede helft van de 20ste eeuw. Het werk van Joseph Beuys was meestal op zo’n manier gemaakt, dat het bij het publiek sterke discussies en meningen opwekt.

Joseph Beuys

Beuys zijn gedachtewereld werd vooral beïnvloed door de Duitse Romantiek. Hij beschouwde de kunstenaar als Sjamaan en de kunst zelf als een instrument voor sociale en geestelijke veranderding. Zijn houding gaat over de harmonie verbeteren tussen aarde, mens en het leven.

Zijn werk bestond uit assemblages van verschillende artikelen en objets trouvés. Ook regisseerde hij verschillende happenings. In zijn acties, installaties, tekeningen en sculpturen vond Beuys het belangrijk om tegenpolen met elkaar de verzoenen en te confronteren, bijvoorbeeld warm en koud, noord en zuid.
Beuys is geen kunstenaar die een kunstwerk met eeuwigheidswaarde zoekt. Zijn leven draagt het karakter van één voortdurende actie. Zijn eigen activiteit staat in zijn kunst centraal. Met zijn acties wil hij processen op gang brengen. Hij wil het bewustzijn prikkelen en nieuwe ervaringsmogelijkheden bieden, die buiten de traditionele grenzen van schoonheid liggen. Zijn kunstwerken maken dan ook geen esthetische indruk. Materiaal, dat hij voor zijn werk gebruikt heeft, ligt vaak bijeen in vitrines en verschijnt zo als kunstwerk. Ook neemt hij bestaande voorwerpen, waaraan hij een kleine verandering aanbrengt, zodat ze iets absurds krijgen. Met het voor hem karakteristieke materiaal vult hij ook ruimtes, die dan het karakter krijgen van een environment. Sommige van Beuys' acties zijn vastgelegd op film en video.

Beuys maakt in zijn werk gebruik van materialen als vet, vilt, koper en dieren zoals het hert en de haas. De materialen hadden voor hem een persoonlijke betekenis. Dat kun je terug zien in de vilthoed die Beuys altijd droeg. De vilthoef bedekt de zilveren plaat in zijn schedel die daar ingeplant werd nadat hij met zijn Stuka-duikbommenwerper was neergestort. In 1943 werd hij neergeschoten boven Crimea. Bijna doodgevroren, werd hij gevonden door een tartaarse nomadenstam die zijn leven redden door hem in vilt en vachten te wikkelen.

Het Viltpak’ uit 1970, Het pak bestond uit een broek en een jasje gemaakt van vilt. Dit is een performance waarbij hij zichzelf vijf dagen lang met een coyote in een kooi liet opsluiten in een galerie in New York City.

Materiaalgebruik

Werk

Gilbert & George is een Engels-Italiaans duo van kunstenaars, Gilbert Proesch en George Passmore. Het duo werd bekend met hun optredens en hun grote fotowerken achter glas.

Gilbert & George

Het werk wat dit duo maakt houdt zich vooral bezig met wat zijzelf als verplichte factor 1 beschouwen, zoals leven en dood, goed en kwaad.
Het eerste bijzondere werk van Gilbert & George was Singing sculptures. Bij dit werk uit 1969 is het duo zelf als zingende levende standbeelden gaan staan. Door deze performance werden Gilbert & George gevraagd deze optredens over de hele wereld te doen. Doordat zij het zo druk hadden met deze performance en dit daardoor niet meer vol te houden was besloten zij het werk te filmen en te fotograferen. Dit was van grote invloed op latere werken.

Na het eerste werk ‘singing sculptures’ heeft het duo een kunstwerk gemaakt wat over dronkenschap ( dronken zijn) ging. Zij wilde met dit werk commentaar geven op de kunstwereld, waar vrijwel iedereen dronk. In het werk, wat een performancevideo was, maakt het duo foto’s van elkaar, allebei in dronken toestand. Het is eigenlijk verboden om het komische ervan in te zien. Het werk heet ‘Smashed’.

Werk

http://www.youtube.com/watch?v=8CFcp2wzmEY

Geboren op 6 augustus 1928 in Pittsburgh.

Andy Warhol werd opgeleid als commercieel kunstenaar. Hij was een beroemde kunstenaar en een van de oprichters van de Pop-Art beweging in de Amerikaanse kunst. Warhol streeft in zijn werk naar performance met uitdagende conventionele opvattingen over de kunst. Hij zit daarom ook vooral in de live-voorstellingen ( theater). Een voorbeeld hiervan is de theatervoorstelling ‘SLEEP’.

Andy Warhol

Sleep is een 1963 Amerikaanse film van Andy Warhol , die bestaat uit lange take opnamen van John Giorno , een goede vriend van hem. Zijn takes duren samen vijf uur en tien minuten. De film was een van de eerste experimenten Warhol's met films, en werd opgericht als een "anti-film".

Werk

Scenario

Wanneer de bezoeker mijn ruimte betreed ervaart zij een renovatie van de sodafabriek. De nieuwe vloer, de besmettelijk witte vitrage die door de wind door de ruimte fladderen, het balkonnetje en een lekker stoeltje om even stil te staan bij het uitzicht. Dit is echter schijn. Wanneer de bezoeker namelijk de eerste stappen op de vloer zet ervaart hij of zij dat de manier van lopen veranderd, omdat de vloer los ligt. Daardoor wordt de bezoeker geduid op een verandering in de ruimte, die het oude karakter van de krakende vloeren van de sodafabriek weergeeft. De bezoeker wordt door het licht en de frisse lucht getrokken naar het 'balkon'. Daar merkt de bezoeker een object op die gevormd is uit de oude vloer, men kan dit opvatten als een vloer in een object vormen, maar kan het ook zien als het aantasten van de 'nieuwe' vloer. Wanneer de bezoeker de ruimte uitstapt zal hij of zij het gevoel hebben gehad even in een ander gebouw te zijn geweest en even stil hebben gestaan bij de ruimte, en de frisse lucht die erg belangrijk voor het gebouw zijn.

TOCHT IN ZICHT

Deelvraag

In een donkere situatie wordt het zintuig ‘zien’ verhinderd. De zintuig ‘voelen’ en de zintuig ‘horen’ worden juist in werking gezet. Het zintuig ‘ruiken’ en de zintuig ‘proeven’ worden ook meer in werking gezet. De reactie van de mens in deze situatie is dat zij met hun handen vooruit gaan lopen ( de tastzin) en bij elk geluidje dat zij horen alerter zijn. 

Conclusie: Als je je wilt richten op de tastzin, moet het podium voldoen aan weinig licht.

Wat gebeurd er met de reactie als een

willekeurig zintuig, in een bepaalde

situatie, wordt afgenomen?

In een drukke situatie gaan de zintuigen horen, ruiken en proeven op een slaapmodus. De tastzin en het zien worden juist versterkt door wat er allemaal om hen heen gebeurd. In een druk restaurant bijvoorbeeld proef je het eten minder goed. Ruik je het eten minder sterk. Hoor je de minimale frequenties niet, maar vertrouw je op het voelen van je eten en het zien ervan.

Conclusie: Wanneer je wilt dat de bezoekers van het podium erg om hen heen gaan kijken, moet het podium voldoen aan veel elementen, of een chaos in de vormgeving. Dit kan ook door middel van verschillende kleuren te gebruiken.

In een rustige situaties worden eigenlijk alle zintuigen wel geprikkeld. Als voorbeeld weer een restaurant, maar dan een rustige. Wanneer je eten wordt gemaakt hoor je de minst harde tonen van de pannen die neer worden gezet, of de achtergrondmuziek die de sfeer van het restaurant aan geeft. Wanneer je je eten voorgeschoteld krijgt, gaan de zintuigen zien en ruiken meteen werken. Het zintuig proeven komt aan bod wanneer je in rust kunt genieten van je hapje. De tastzin is een minder belangrijk zintuig in een rustig restaurant. Het gedrag veranderd ook in een rustig restaurant, men neemt meer de tijd om het eten te proeven en eraan te ruiken.



Conclusie: Wanneer je de mensen op allerlei mogelijke manieren wilt prikkelen, moet het podium voldoen aan een rustige compositie. Een voorbeeld kan zijn om één kleur te gebruiken, één vorm of ordening te gebruiken.

In de ongemakkelijke situatie worden de zintuigen zien en voelen ingezet. Wanneer iets ongemakkelijk wordt, wordt je geprikkeld door voorwerpen om je heen. Je gaat aan deze voorwerpen zitten, of je wordt afgeleid door iemand die langsloopt. De zintuigen ruiken, horen en proeven gaan hierbij in de slaapmodus, omdat het lichaam de ongemakkelijke situatie niet aankan, en daarmee niet alle prikkels verwerkt.



Conclusie: Als je een podium wilt ontwerpen waarin de bezoeker ongemakkelijk wordt, moet er iets gebeuren wat er normaal gesproken niet zal gebeuren als je in de ruimte komt. Het kan een rare manier van bewegen zijn waar de bezoeker zich niet prettig bij voelt, maar het kan ook zijn dat de bezoeker alleen de ruimte in moet en dat zij van alle kanten wordt bekeken.

In de beste situatie zijn natuurlijk alle zintuigen tot het uiterste geprikkeld. Van de situaties die ik heb onderzocht komt het rustige restaurant hier het dichts bij. Meestal als je een ‘leuke’ avond of ‘leuk’ uitstapje hebt gehad, komt dat doordat alle zintuigen aan bod zijn gekomen, en alle prikkels van deze zintuigen zijn verwerkt.

Wat is tijd?

Tijd is een vorm van vastheid.

Tijd kun je nooit opnieuw doen.

Tijd is een vorm van herhaling.

Tijd is een vorm van ritme.

Tijd is een vorm van duur: ervaring.

De duur van tijd wordt langer als de herhaling klein is.

De duur van tijd wordt korter als er een ritme te zien is.

Tijd gaat over getallen.

Tijd gaat over indelen.

Tijd kun je tellen.

Tijd is een vorm van verstreken.

Tijd is een vorm van opbouwen.

Tijd/duur = performance

Hoofvraag

Aan welke voorwaarden dient een podium te

voldoen om een actieve participatie van derden

uit te lokken, gegeven de context waarin het

functioneert ?

onderzoek 1

performance art

Onderzoek 2

Voorstelling________________________________Kijkspel


-------------------------PERFORMANCE-------------------------------

Opvoering_________________________________Vertoning

http://kunstgeschiedenis.jouwweb.nl/voorstelling :
‘De voorstelling is datgene wat zich afspeelt op het schilderij’

http://www.complete-encyclopedie.nl/Woordenboek/Synoniemen+V/pagina%2010/Voorstelling:
‘Conceptie, denkbeeld, Gedachte, Idee, Notie; Afbeelding, Beeld, Beeltenis, Gelijkenis, Plaatje, Uitbeelding; Manifestatie, Opvoering, Presentatie, Schouwspel, Spektakel, Uitvoering, Vertoning’

http://www.encyclo.nl/begrip/voorstelling:
‘keer dat een toneelstuk opgevoerd of een film vertoond wordt’

Definities Voorstelling

http://www.encyclo.nl/begrip/kijkspel:
1) Entertainment of toneel op tv (crypt.)
2) Kijkkast
3) Opera
4) Operette
5) Publieke vermakelijkheid
6) Rarekiek
7) Schouwspel
8) Show
9) Toneelstuk
10) Televisiestuk
11) Tafereel

Definities kijkspel

http://www.encyclo.nl/begrip/opvoering:
spektakel
uitvoering
vertoning
voorstelling
vermeerdering

Definities opvoering

http://www.encyclo.nl/begrip/vertoning:
act
opvoering
parade
voorstelling
optreden
schouwspel
show
uitvoering
uitstalling
exhibitie
tentoonstelling
uithaal
vertoon

Definities vertoning

Burning man: Black Rock Desert, Nevada
Bron: http://www.mccullagh.org/photo/1ds-10/evolution-in-action-art

Bij theatrale performance hoort de kunststroming Fluxus. Deze stroming wilde muziek en beeldende kunst dichter bij elkaar brengen. Vaak werken er daarvoor concerten gegeven, in het kader van een klassiek concert met een acteur met viool. Bij de concerten gebeurde er iets onverwachts voor de bezoekers, bijvoorbeeld dat de viool ineens kapot werd geslagen op het podium. Het geluid wat daar bij vrij kwam was op te vatten als het muziekstuk. Een voorbeeld van de kunstenaars die ik net heb benoemd, zijn Gilbert en George. Andere benamingen voor deze kunstrichting zijn:

- Interventie kunst
- Action art

Theatrale performance

Kunstenaars action art

‘Bovenstaande foto's zijn een interventie bij het werk van Ann Veronica Janssens. "Looking for...". Maar de vragen blijven over...? Wie komt er wel, wie komt er niet? En waarom ? En is dat zo bedoeld, of kan het ook anders... Multicultureel ? En wat is toch dat gesleep met al die boodschappentassen , die bloemetjesjurken, die djellaba's, die kaftans, die burka's en niqaabs ? Dit is geen cartoon, dit is werkelijkheid.’
Bron: http://www.robertpennekamp.nl/lookingfor.html

Aaren Sherwood heeft het interactieve kunstwerk ‘ De Firewall’ ontworpen. Op een dun membraan van spandex worden verschillende projecties van verschillende lichtsoorten gepojecteerd. Deze reageren op aanrakingen van de bezoekers.
Kiori Kawaii is een performer die gebruik maakt van deze firwall. Hij zoekt in zijn performance interactie met de muur op.

The mending project is een project waarbij de bezoeker mag meewerken aan de performance. De bezoeker wordt namelijk uitgenodigd om in een ruimte op een stoel te zitten waarbij voor hen een tafel staat met een kleed. De bezoeker moet een stuk stof afknippen van het kleed en aan de performer geven, die deze aan de lappendeken bevestigd, die weer om de bezoeker heen groeit. De bezoeker moet deze handeling echter doen in een onveilige ruimte. Boven hem/haar hangen namelijk scherpe scharen, waardoor de bezoeker angstig en een dreigend gevoel krijgt tijdens het knippen van het stukje stof.

Aan de hand van de conclusies van het onderzoek naar zintuigen van Dave, de context als middelpunt van Anne, de verschillende reactievormen van Emma en het effect van interactiviteit van Lev, heb ik mijn conclusie getrokken.

Allereerst is de context waarin het podium zich bevind alles bepalend. Reageert het podium hier op of gaat het podium juist tegen de context in? Als het podium op de context in gaat zal het ontwerp van het podium de context samenvatten. Daarin zijn de voorwaarden erg belangrijk. Een voorwaarde kan zijn dat je inspeelt op de zintuigen die geprikkeld worden in de ruimte. Als een ruimte donker is zal er minder actieve participatie ontstaan. De actieve participatie zal beperkt worden door het zicht. In een ruimte waar een zich iets afspeelt en waar de bezoeker aanschouwd, zal er geen actieve participatie ontstaan, maar een passieve participatie. Het podium moet dus voldoen aan een interactieve installatie, of het podium moet toegankelijk zijn voor deelname. Ook zal het podium een of meerdere zintuigen moeten prikkelen waardoor de bezoeker ook daadwerkelijk het podium betreed. Om de bezoeker in of op het podium te houden moet het podium of wat er gebeurd zo interessant zijn dat de bezoeker daar wilt blijven.